ATMOSFER-BASINCI-

ATMOSFER BASINCI

Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Ölçen alet barometredir.

Normal hava basıncı 1013 milibardır (1033gr.=760mm civa basıncı)

 

BASINCI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1.SICAKLIK (TERMİK ETKEN)

Isınan hava genleşerek yükselir. Yoğunluğu azalır. Havanın yere uygulamış olduğu ağırlık ta azalır. Dolayısıyla sıcaklığın artmasıyla basınç azalır.

Soğuyan havanın hacmi daralır, yoğunluğu artar ve alçalmaya başlar. Alçalan havanın yere yapmış olduğu basınç da artar.

Sıcaklığa bağlı olarak Ekvator’da sürekli  Termik A.B , Kutup’larda ise sürekli Termik Y.B alanı oluşmuştur.

Ayrıca bir yerde kışın havanın soğuması ile Y.B oluşurken , aynı yerde yazın ısınma ile A.B oluşur

Dünya dönmeseydi ve her yer deniz seviyesinde olsaydı , genel hava dolaşımı şekildeki gibi olurdu.

2.YÜKSELTİ

Yükseklere çıkıldıkça atmosferin yoğunluğu ve kalınlığı azalır. Buna bağlı olarak  yükseklere çıkıldıkça basınç azalır. Yükselti ile basınç ters orantılıdır.  

Ortalama her 10,5 metre yükseldikçe   1mm basınç azalır. Bu basınç azalmasından yararlanılarak yükselti ölçen alet  geliştirilmiştir. Buna altimetre denir.

3. YERÇEKİMİ

Havanın ağırlığı yerçekiminin bir eseridir. Bu nedenle atmosferin alt kısmında ağır gazlar yer alır.

Dünyanın şeklinden dolayı kutuplarda  yer çekimi daha fazladır. Yer çekiminin de etkisiyle kutuplarda basınç fazladır.

4. DİNAMİK ETKENLER

 Dünyanın günlük hareketinden dolayı 30° enlemlerinde sürekli Dinamik Y.B ,60°  enlemlerinde ise Dinamik A.B alanları oluşmuştur. 

YÜKSEK BASINÇ ALANLARINDA;

• Alçalıcı hava hareketi vardır. Alçalan hava ısınarak havanın nem açığını artırır. Bu sebeple yağış oluşmaz.
• Hava hareketi merkezden çevreye doğrudur.
• Hava genellikle açıktır. Yüksek basıncın etkili olduğu kış gecelerinde  yerin ısı kaybı fazladır. Bu sebeple böyle olan kış gecelerinde ayaz olur.
• Termik Y.B alanı soğuk, Dinamik Y.B alanı sıcaktır.

ALÇAK BASINÇ ALANLARINDA;

 

• Yükselici hava hareketi vardır. Yükselen hava soğur ve yağış bırakır.
• Hava hareketi çevreden merkeze doğrudur.
• Hava genellikle kapalıdır. Bu sebeple kışın böyle gecelerde yerin ısı kaybı azdır. Hava ılık olur.
• Termik A.B alanı sıcak, Dinamik A.B alanı soğuktur.

Posted in: ATMOSFER-BASINCI